Twórczość Ludomira Mazeli

   -->

                

Ludomir Mazela urodził się 14. XI. 1928 roku w Dąbrowie pod Grodnem. Dzieciństwo i lata szkolne spędził okolicach Radomska. Okres wojny przeżył na Polesiu oraz na Podlasiu - najpierw pod okupacją sowiecką – a od 1941 roku hitlerowską w tzw. Ostland. Naukę zdobywał na kompletach tajnego nauczania. Po wojnie zdał maturę w liceum humanistycznym, a następnie podjął pracę w szkolnictwie. Od 1955 roku związał się z Ziemią Gorlicką. Studia polonistyczne odbył w Krakowie i Kielcach. W latach 1964 – 1979 pracował na stanowisku dyrektora ówczesnej Szkoły Podstawowej nr 4 w Gorlicach, gdzie wykształcił wiele pokoleń młodzieży. Obecnie jest na emeryturze. Od lat poeta współpracuje z redakcją Kwartalnika Gorlickiego.

Ludomir Mazela publikował swoje wiersze na łamach wielu pism literackich – między innymi: Almanachu Poezji Rzeszowskiej, Almanachu Poetyckiego Klubu Literackiego Związku Nauczycielstwa Polskiego, rzeszowskiego tygodnika literackiego Profile i innych.

Pełna liryzmu twórczość Ludomira Mazeli posiada charakter głęboko intelektualny i pełna jest odniesień oraz nawiązań do światowego dziedzictwa literatury. Dlatego poezja autora, tak bliska przez konkret pejzażu i proste nazywanie uczuć, może być w pełni zrozumiała dopiero dla odbiorcy o wysokiej kulturze humanistycznej. Metafizyczne doświadczenie przyrody, zaduma nad przemijaniem łączą się w jego utworach z estetyką klasycznego umiaru i pogodą antyku.

Poeta mieszka w Zagórzanach koło Gorlic - pozornie na uboczu, z dala od zgiełku współczesności, ale jako prawdziwy humanista pozostaje mieszkańcem wielkiej biblioteki świata.

Ludomir Mazela jest autorem następujących publikacji książkowych:

Więc ogarnę was wszystkich, © Copyright by Ludomir Mazela 2008, projekt okładki: Bartłomiej Belniak, posłowie: Paweł Nowicki,druk: Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie.

    

Wiersze. Opowiadania, © Copyright by Ludomir Mazela 2009, projekt okładki: Bartłomiej Belniak, posłowie: Paweł Nowicki, druk: Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie.                                     

  

Z Ziemi Gorlickiej Szkice z lat 1990-2009, © Copyright by Ludomir Mazela 2010,  przedmowa: Janusz Pasterski, współpraca redakcyjna: Paweł Nowicki, projekt okładki: Bartłomiej Belniak,  druk: Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie. 

Publikację trzech wymienionych książek zrealizowano przy współpracy gorlickiego MDK, dzięki dotacji Starostwa Powiatowego i Urzędu Miasta w Gorlicach.

Spotkania autorskie połączone z promocją kolejnych publikacji odbyły się w MDK w Gorlicach.

O wystawie malarstwa i fotografii Stanisława Hübnera

Akwarele i fotografie Stanisława Hübnera pełne motywów rodzimego pejzażu zdają się składać w prawdziwy poemat o Ziemi Gorlickiej. By się przekonać o wielkim walorze  twórczości Artysty, należy koniecznie zwiedzić wystawę, która  czynna jest do końca listopada w Dworze Karwacjanów. Pośród wielu prac odnajdujemy panoramę Gorlic z charakterystyczną sylwetką kościoła. Szare barwy i nagie gałęzie drzew pozwalają sądzić, że na obrazie jest jesień albo wczesna wiosna. Na szczególną uwagę zasługuje akwarela z lat 90 tych, na której widzimy drewniany dom z czapami śniegu w ostrym słońcu stycznia. Jeśli wiele innych obrazów Autora charakteryzuje się swobodnym potraktowaniem szeroko rozlanej plamy, tu spotykamy się z mistrzowską  precyzją uchwycenia i konstruowania detalu. Widzimy misternie narysowaną kratkę gałązek, z których każda świeci i każda ukazuje swój ma swój błękitny cień. Aż nie chce się wierzyć, że można było z taką dokładnością osiągnąć ten efekt. Jak wiadomo, w akwareli nie ma czasu na poprawki a wiele decyzji artysta musi podjąć momentalnie. Właściwie niczego nie da sie już „przemalować”.

Bo na prawdę rzeczywiste wydaje się to, co  dzieje się teraz -  w trakcie pobieżnego szkicowania, kiedy wiadomo, że nie będzie już następnego razu. Trochę tak jak w życiu.  

Na zdjęciach, zaprezentowanych na wystawie Artysta ukazuje miejsca i postacie utrwalone  w jednym mgnieniu oka. Letnie słońce i śnieg sprzed ćwierćwiecza, wóz, który stoi tuż nad brzegiem rzeki, dzieci rozbawione przed wiejską chałupą -  zdają się patrzeć na nas niczym spod werniksu. Każdy z tych obrazów zdaje się rozpoczynać jakąś opowieść – tu niedokończoną, której akcja potoczyła się zapewne jakimś swoim torem. Te z pozoru proste czarno-białe zdjęcia, w których przejawia się malarskie mistrzostwo budowania kadru są jak słowo poezji - dyskretnie promieniujące. Widzimy przeszłość - choć niezbyt odległą - jednak już zamkniętą jak owad w bursztynie, ponieważ tylko oko prawdziwego artysty potrafi przemieniać naszą codzienność w mit.

Wystawę prac Stanisława Hübnera w Dworze Karwacjanów zwiedzać można do 28 listopada.

Paweł Nowicki

Akwarele Stanisława Hübnera oraz film o życiu Artysty

-->

W piątek 26 października 2012 roku w gorlickim Dworze Karwacjanów odbyło się uroczyste otwarcie wystawy prac Stanisława Hübnera, pt. Fotografie i akwarele.  Podczas wernisażu miała miejsce promocja książki - albumu  Artysty raz wyświetlony został film zatytułowany Kim jest Stanisław Hübner, zrealizowany przez Regionalną Telewizję Gorlicką. 

Stanisław Hübner senior artystycznego rodu Hübnerów, urodził się w 1931 r. w Libuszy. Przez wiele lat był pracownikiem gorlickiej Fabryki Maszyn Wiertniczych i Górniczych "Glinik". W początkowym okresie swojej działalności artystycznej malował i fotografował pejzaże Beskidu Niskiego. W latach swej młodości Stanisław Hubner był aktywnym  działaczem PTTK, i GOPR. Podziw dla piękna przyrody oraz zachwyt urokiem rodzimego pejzażu znajdują wyraz w jego licznych akwarelach. Prace Stanisława Hubnera brały udział w kilkudziesięciu wystawach w kraju i za granicą, m.in. w Wiedniu, Paryżu, we Włoszech, USA oraz w Niemczech. Artysta jest dwukrotnym laureatem nagrody artystycznej woj. nowosądeckiego w latach 1978 i 1985 oraz nagrody Naczelnika Miasta w r. 1984. Jest odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi i Tarczą Herbową Miasta Gorlice.

W początkowym okresie działalności artystycznej malował i fotografował beskidzkie pejzaże wraz z ich zabytkową architekturą. Wiele spośród budowli, które utrwalił w swych pracach, dawno nie istnieje i jedyny ślad, jaki po nich został to właśnie obrazy Stanisława Hubnera. Profesor Wiktor Zin w recenzji twórczości Stanisława Hübnera pisał: Od pół wieku wykładam przedmiot „architektura drewniana”. Z grupami studentów już w latach czterdziestych ubiegłego wieku inwentaryzowaliśmy zabytki Beskidu Niskiego. Były pośród nich nawet kurne chaty. I tu rodzi sie najpierw pytanie, później ocena. Skąd autor tak znakomicie poznał tajniki architektury drewnianej? To nie zrodziło się inaczej niż przez wielką pracę i bystrą obserwację. Za to wszystko jako stary belfer stawiam Mu notę celującą. Gratuluję. 

Film pt. Kim jest Stanisław Hübner można ogladać tutaj.

Jesień w Dworze Karwacjanów Malarstwo Józefa Gazdy i rzeźba Stanisława Cukiera

Tegoroczną jesień w gorlickim Dworze Karwacjanów zainaugurowały dwie bardzo interesujące wystawy, do zwiedzania których należałoby zachęcić jak najszersze grono publiczności. Zarówno obrazy Józefa Gazdy zaprezentowane w sali im. ks. Bronisława Świeykowskiego, jak również rzeźby Stanisława Cukiera, które oglądać można w sali kameralnej, sytuują się w wysokich rejonach osiągnięć polskiej sztuki współczesnej.

Prace zgromadzone na obu ekspozycjach przemawiają do nas przystępnym językiem a zawarta w nich pewna rekapitulacja zjawisk artystycznych XIX i XX wieku może mieć dodatkowy walor edukacyjny.

Józefa Gazda jest uczniem Wacława Taranczewskiego. Jeśli bardzo szeroka formuła postimpresjonizmu może dziś jeszcze cokolwiek wyjaśniać, to niewątpliwie znajduje ona zastosowanie w przypadku malarstwa tego Artysty. Świetlistość zdecydowanych  barw nakładanych w szkicowym pośpiechu buduje przejrzyste struktury, a rozproszone plamy powodują wibrację, nadając kompozycjom niemal ulotność powietrza. Dla rozegrania partii światłocienia Autor w sposób typowy dla impresjonistów nie używa czerni ani pigmentów ziemi. Zarówno światło i przestrzeń obrazu wydobyte są czystym kolorem.  

Artysta programowo pozbawił swe prace tytułów, by wyeliminować wszelki pozamalarski - literacki kontekst, wychodząc z założenia, że odbiorca ma przede wszystkim widzieć kompozycję barwną - strukturę plam i kierunków zbudowaną na płaskiej powierzchni płótna. Ale przecież motywy są bardzo czytelne – pejzaż i martwa natura, gdzie miękko wsiąkający kolor, wysmakowane subtelności światła zdają się osnową każdej malarskiej opowieści. Przy bliższym poznaniu jednej z kompozycji odnajduję paletę barw w duchu Kandinsky’ego. Patrząc, zapominam o martwej naturze by w końcu uświadomić sobie, że  właściwym przedmiotem mojej kontemplacji  jest barwny ornament.

 Zwraca uwagę inna spośród martwych natur – obraz z  dominantą błękitów i różu, w którym cień wydobyty jest gwałtownym przejściem szmaragdowej zieleni i alizaryny. Przestrzeń fundują rozsypane plamy jakby chaotycznie biegnące do przodu. Przedmioty zdają się nie trzymać miejsca, ale ich porządek wynika z konstrukcji. Pejzaż z ogrodem jesiennym  z dachem domu w głębi może przypominać znany temat Camille Pissarra. Jeden wyjątek stanowi obraz w odcieniach szarości. Pejzaż ten przedstawia jakieś zabudowania nad wodą, może stary młyn… Zgaszona tonacja została tu osiągnięta przez zmieszanie błękitu i ochry ale obraz świeci subtelnym kolorem.

Jedna z prac zachwyca po mistrzowsku skonstruowaną partią horyzontu. Widzimy pejzaż  wielkomiejski, zarysy wieżowców – współczesność odkrywczo rozpoznana dla tej konwencji malarstwa. W innym miejscu stogi siana z wyraźną aluzja do Claude Moneta zdają się pozostawać w aurze belle epoque. Takie skojarzenia uświadamiają mi fakt, jak bardzo twórczość J. Gazdy zakorzeniona jest we wspaniałej europejskiej tradycji malarstwa.  

Pewien  niedosyt sprawia jakby pobieżność kilku kompozycji - partie koloru rozrzedzone bielą zdają się szkicowe i niezbyt  dźwięczne…  Ale jest to być może pewne nieporozumienie wynikające z założonego przez Artystę odmiennego dystansu, jaki trzeba przyjąć patrząc na te prace. Może podchodząc zbyt blisko widzimy szczegóły, które znikają w bardziej odpowiedniej - dalszej perspektywie. Są obrazy, do których nie należy podchodzić zbyt blisko. Na rzecz takiej interpretacji dodatkowo mogłaby przemawiać ogólna koncepcja całej ekspozycji. Wchodząc do sali doświadczmy olśnienia wielością obrazów, których jaskrawość uderza nas swą symfoniczną fanfarą. Zdaje się, że ta wystawa jest jak wielki ornament, w którym zatraca się niejeden detal.

***

W sali kameralnej im. prof. Włodzimierza Kunza zostały zaprezentowane rzeźby Stanisława Cukiera. Prace wykonane z brązu są oszczędne i  zwięzłe a  zarazem  pełne subtelnych aluzji.  Pewnym tropem do ich interpretacji mogłoby być chyba odniesienie do egzystencjalnych motywów twórczości Adama Myjaka. Postacie ludzkie, popiersia i maski z których twarzy przemawiają  ironia i uduchowienie, ulotność, które sugerują,  że to co ludzkie wymyka się definicjom i ścisłym naukowym tezom. Boży idiota zapatrzony w niebo zdaje się najbliższy prawdy. Czy ma w sobie smutek Pierrota z obrazu J. A. Watteau? Jego „mimetyczność” w sensie aktorskiej pracy mima wyraża się poprzez twarz i mowę gestu. W czasach gdy zabrakło słów, to tylko pozostaje. Rzeźba pod tytułem  Modlitwa przedstawia twarz która rozpływa się w natchnieniu, pełna pokory materia brązu odsłania swoją chropowatość. Gdzieindziej powierzchnia gładka jak zwierciadło, w którym przegląda wszechświat, wyraża spokój i jakby nieobowiązywalność doczesnego kształtu. Łódź skonstruowana jest kawałków metalu prostych jak pociągnięcia pędzlem.  Motyw łodzi  ma oczywiste konotacje chrześcijańskie, niesie zarazem symbolikę kruchości ludzkiego losu. Nasuwa się  kontekst powieści Conrada.  

Prace Stanisława Cukiera przemawiają do nas napięciem powierzchni, która zdaje obdarzona wrażliwością skóry. Dynamizm rodzący się gdzieś w głębi uzewnętrznia się przez zarysy pęknięć co daje złudzenie, jakby każda bryła wzbierała od wewnątrz i jakaś siła próbowała przebić się w kierunku widza. (Głowa Nowosielskiego)

Jest w rzeźbach Stanisława Cukiera pewien nieuchwytny paradoks, gorzki humor dowcip, zarazem kameralny wymiar rzeźbiarskiej kreacji – taki na ludzką miarę,  bez patosu czy monumentalizmu.    

                                                                           Paweł Nowicki

JÓZEF GAZDA - ur. w 1941 r. W roku 1959 ukończył Liceum Sztuk Plastycznych w Jarosławiu. W latach 1959-1965 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Malarstwa i Grafiki. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Wacława Taranczewskiego. W roku 1965 zamieszkał w Rzeszowie. Członek Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach 1966-1972 kierował Biurem Wystaw Artystycznych w Rzeszowie. Od 1980 do 1996 profesor w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Rzeszowie. W 1998 r. został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Przemyślu, a w roku 2008 Członkiem Honorowym Podkarpackiego Towarzystwa „Zachęty” Sztuk Pięknych w Rzeszowie. Od ukończenia studiów bierze udział w licznych wystawach i konkursach plastycznych.

Uczestniczy w aukcjach dzieł sztuki - między innymi: aukcjach Polskiego Malarstwa Współczesnego w Nowym Jorku organizowanych przez Wiesława Ochmana, aukcjach Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta „Bliźniemu Swemu”.

Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień — między innymi: Nagrody Ministra Kultury i Sztuki za wybitne osiągnięcia dydaktyczne i wychowawcze, Nagrody Miasta Rzeszowa w dziedzinie kultury i sztuki za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie plastyki, Nagrody Artystycznej im. Zbigniewa Jana Krygowskiego, I i II nagrody w Ogólnopolskim Konkursie na Grafikę Artystyczną w Łodzi. Wyróżniony dwukrotnie tytułem „Zasłużony Działacz Kultury”.

Józef Gazda jest uczestnikiem wystaw zbiorowych malarstwa i grafiki w Austrii, Niemczech, Francji, Ukrainie, Litwie, Węgrzech, Słowacji, USA, Włoszech, Belgii, Grecji. Autor 12 wystaw indywidualnych. Prace Artysty znajdują się w zbiorach i kolekcjach w kraju oraz zagranicą (w USA, we Włoszech, we  Francji, w Niemczech ,w  Austrii, na Słowacji, i na Ukrainie).

Stanisław Cukier, urodzony w 1954 roku w Zakopanem. Ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem. W latach 1976-1981 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom z wyróżnieniem w pracowni prof. Zofii Demkowskiej. Od roku 1981 brał udział w wystawach zbiorowych krajowych i zagranicznych, reprezentujących medalierstwo i rzeźbę polską ( m. in. w Londynie, Budapeszcie, Bratysławie, Genewie, Poznaniu, Zakopanem, Toruniu, Zamościu; kongresach FIDEM: 1983-Florencja, 1987- Colorado Springs, 1989- Helsinki, 1994- Budapeszt) oraz 1989 roku w jubileuszowej wystawie: Profesor Zofia Demkowska i jej uczniowie, Warszawa, Muzeum ASP. Od 1988 roku jest członkiem Federation Intemationale de la Medaille.

Ważniejsze wystawy indywidualne:  1987 -BWA, Galeria B, Toruń;  1988 -BWA, Włocławek; 1988 -BWA, Legnica;  1989 -Galeńa ` Inny Świat"; 1991 -Galeńa YAM, Zakopane; 1991 -Galeńa `Kanonia", Kraków; 1991 -BWA, Kielce; 1991 -Galeńa Dembińskich, Warszawa; 1992 -Mała Galeria, BWA, Nowy Sącz ; 1992 -Galeńa A. Rząsy, Zakopane; 1995 -Galeńa "Ostrołęka", Galeria "C" BWA Ciechanów.

Ważniejsze wystawy zbiorowe: 1992 -X Międzynarodowe Biennale Dantego, Rawenna, Włochy;  1993 -" Mirois obscurs", Albert Constantin Galerie de la Rize, Lyon, Francja; 1993 -Centre des Arts de Meylan, Grenoble, Francja; 1994 - `Salon de Printemps '94", Palais Municipal de Lyon, Francja; 1994 -44 współczesnych artystów wobec Matejki, Muzeum Narodowe, Kraków; 1996 -FIDEM Neuchatel, Szwajcaria, FIDEM – Wrocław;  1998 - Haga, Holandia; 1999 - Dla Edyty Stein ", Kraków, Wrocław, Oświęcim, Lublin.

Nagrody i wyróżnienia:1983 -Wyróżnienie w konkursie " Chrystus w życiu człowieka" za pracę " Bolesna"; 1986 -Nagroda na I Triennale Rzeźby za pracę " Portret Żony";  1989 -Grand Prix na II Triennale Rzeźby za pracę "Portret Syna";  1992 -Złoty Medal na Biennale Małej Formy Rzeźbiarskiej w Ravennie za pracę "Dante", Włochy.

Prace w zbiorach:  Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Krakowie, Warszawie oraz British Museum w Londynie.