Biesy w gorlickim Dworze Karwacjanów

Wstawa, którą  obecnie możemy  oglądać w gorlickim  Dworze Karwacjanów obejmuje rzeźby i rysunki Piotra Biesa[1], absolwenta Liceum Plastycznego im Kenara w Zakopanem oraz  Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Kto ma w pamięci kompozycje  Władysława Hasiora albo rzeźby Marcina Rząsy, ten może stworzyć sobie wstępne wyobrażenie stylu prac artysty, wywodzącego się z zakopiańskiego kręgu tradycji twórczych. Na posadzce sali wystawowej im ks. Bronisława Świeykowskiego artysta zaaranżował przestrzenne instalacje,  m. in. Kapliczki przydrożne, Urbs, Ecclesia Cathedralis D. O.M. Na ścianach wyeksponował rysunkowa galerię zdeformowanych postaci i groteskowych twarzy nawiązujących stylistyką do prymitywnych przedstawień bożków – między innymi: Vobiscum, Homunkulus, Bożek, Wizyta.             

Piotr Bies  w swoich pracach  zdaje się dotykać najbardziej zasadniczych prawd metafizycznych, zrazem problemów fundamentalnych dla natury ludzkiej: stosunku człowieka do Boga, ludzkiego poszukiwania sacrum, pustki, jaką pozostawia po sobie Deus absconditus, także problemu człowieka współczesnego zdegradowanego przez technokratyczną cywilizację. Twórczość Piotra Biesa poddaje się interpretacji mocno uwikłanej w kontekst literacki  i żywe  wydają się  odniesienia do  dzieł Samuela Becketa,  T. S. Eliota czy wątków refleksji ukazanych przez  Czesława Miłosza w słynnej   Ziemi Ulro,  Fakt, że  Autor jest poetą, a jego wiersze nie przypadkiem trafiły do katalogu bieżącej wystawy, dodatkowo upoważnia nas do tego,  by wątek literacki uznać za jeden z kluczy do interpretacji  prezentowanych rzeźb i rysunków. Próbując przybliżyć  sylwetkę artystyczną Piotra Biesa, nie możemy również pominąć jego wielkiej fascynacji teatrem. Z jednej strony należałoby wskazać na odniesienia  do działalności scenicznej Tadeusza Kantora, z drugiej zaś na szeroką recepcję i adaptację motywów groteski, demonizmu i zarazem par excelence metafizycznego kontekstu sztuki nawiązujących do tradycji Witkacego. 

Gorlicka wystawa, stanowi kompozycyjną  intelektualną i artystyczna całość, która oddziałuje na odbiorcę w sposób przypominający sceniczną przestrzeń aranżacji teatralnej. Rozłożone na środku sali czarne prostopadłościany, wyposażone w instalację elektryczną świecą, przypominając żarzące się bryły węgla. Jest to kompozycja zatytułowana „Urbs” (łac. miasto.)  Światło wydobywa się z otworów o kształcie okrągłym, co może przywodzić na myśl okrętowe iluminatory lub wzierniki  jakichś komór, urządzeń  laboratoryjnych, w których przeprowadzany jest nieznany eksperyment.  

Należy zwrócić uwagę na sposób, w jaki artysta traktuje materiał,  nadając mu określone jakości, jak faktura, barwa czy temperatura. Tej ostatniej nie doświadczamy rzecz jasna,  dosłownie, jednak sugestia, jaka się narzuca na podstawie doznań wizualnych, zdaje się przybliżać nam powierzchnię przedmiotu. Ostatecznie na co dzień,  nie wiele spośród tego, co widzimy, dane jest nam na wyciagnięcie ręki  a świat jak się zdaje ma oczywistość  dotyku. Te matowe powierzchnie, porowate i suche wydają się ciepłe na tle  lśniącej posadzki sali wystawowej. 

Oto przed nami kompozycje, które charakteryzuje daleko posunięty minimalizm, i geometryzacja formy, które są wyrazem syntezy mogą stanowić symbol metafizycznej abstrakcji. Abstrakcja polega na uproszczeniu, redukcji, wyeliminowaniu zbytecznych detali. Wiemy skądinąd, że jednym z istotnych znamion nowoczesnych tendencji w architekturze jest całkowita rezygnacja z ozdób. Te prostopadłościenne bloki, puste w środku choć oświetlone od wewnątrz elektrycznym światłem, mogą przywodzić na myśl nasze domy, miasta – hiperfunkcjonalną przestrzeń, którą zamieszkuje współczesny człowiek. Dom to nie tylko konstrukcja budowlana - to także symbol wspólnoty - pewien przepis na życie.  

Patrząc na kompozycję zatytułowaną „D. O. M.”, widzimy  krzyż, w którego górną belkę wkomponowane są trzy puste pokoje. Znak Trójcy Świętej?  Przez drobne szybki widzimy puste krzesła, stoliki, za którymi nikt nie zasiada. Czytając tytuł: „D.O.M.”  pierwsze wrażenie wiąże się z sugestią, że chodzi po prostu o „dom” – miejsce zamieszkania, np. opuszczony dom rodzinny. Jednak jak wiemy, formuła  „D.O.M.” jest to skrót, który oznacza - Deo Optimo Maximo, czyli: Bogu Najlepszemu Największemu i jest spotykany na grobach. Czy w tym zwątpieniu wyraża się poszukiwanie Boga, który odsunął się od świata, albo ostrzeżenie skierowane pod adresem ludzi, którzy o Bogu zapomnieli. Zagubienie Sacrum przyniosło bowiem degradację człowieka – o jego boskiej cząstki nadającej doczesnemu życiu najistotniejszy sens. By uznać godność bliźniego, potrzebujemy wiary, nieraz tak samo desperackiej, jak ta, która skłania do żarliwej modlitwy o cud. Ostatecznie bardzo łatwo jest potraktować drugiego człowieka jak rzecz. Właściwie nie mamy empirycznego dowodu na to, czy ten drugi cierpi tak samo jak my. Pamiętamy Dociekania Wittgensteina, i słynny  przykład z pudełkiem i żukiem. Każdy ma dal siebie swój ból, jak żuka w pudełku, do którego nie potrafi zajrzeć nikt inny.  

Kapliczki przydrożne wykonane z drewna z lekką podhalańską stylizacją - stoją opuszczone a we wnętrzu każdej z nich – tam, gdzie zwykle znajdował się tradycyjny świątek - pusta mała kołyska, samotne białe krzesło… W jednej z kapliczek widzimy figurkę, której sylwetka przypomina Matkę Boską znaną z tradycyjnej ikonografii. Jednak postać  jest odwrócona do nas tyłem. W rzeczywistości nie wiemy kogo naprawdę przedstawia i jaką ukaże twarz,  gdy się do nas odwróci.

„Eclesia cathedralis” swoją sylwetką przypomina nam znane  świątynie – watykańską Bazylikę św. Piotra czy Santa Maria del Fiore we Florencji. Jednak w kompozycji Biesa, charakterystyczna kopuła uległa znaczącej deformacji tak, że zaostrzona i pozbawiona właściwych proporcji, przypomina dawną camera obscura, lub jakąś komorę o zastosowaniu technicznym albo militarnym. Rozparta odnogami „patrzy” żabim spojrzeniem okrągłych iluminatorów. Ma w sobie coś z anachronicznych wyobrażeń o nowoczesności i może przypominać archaiczne ilustracje do powieści Julusza Verne’a. Jest swoistą  karykaturą sakralnego pierwowzoru i sugeruje jakieś oszustwo samozwańczo podniesione do rangi religii. Przypomina się detal scenografii z filmu Seksmisja, w którym - jak pamiętamy - łudzono ludzi, że na Ziemi zabrakło powietrza. Uwięzionym w podziemnych koszarach pokazywano obraz powierzchni planety uchwycony przez peryskop, którego wystający obiektyw tkwił w brudnym namiocie.

Dla licznej grupy artystów oraz intelektualistów pierwszych dekad XX wieku maszyna i urbanizacja stanowiły przedmiot zachwytu zarazem bogate źródło twórczych inspiracji. Zakładano wówczas że, całość ludzkiej egzystencji da się zaprogramować, ująć w konstruktywistycznie rozumiany projekt, po to by na koniec uczynić ją przedmiotem racjonalnego sterowania. Byli tacy, którzy z optymizmem  odnosili się do tych nowych tendencji, jednak wielu Autorów z niepokojem przeczuwało nadchodzące zagrożenia. Już Dostojewski w idei domu ze szkła (Crystal Palace [2]) widział zapowiedź totalnej inwigilacji, zanegowania tradycyjnego stylu życia, zarazem zapowiedź spełnienia groźnej wizji tzw. „piekła Benthama”. Witkacy pisał o zbydlęceniu jako konsekwencji postępujących procesów cywilizacyjnych.   

Jak wiemy, człowiek w przeciwieństwie do układów zautomatyzowanych orientuje się w swoim życiu na cele, posiada pragnienia, a jego zachowanie nie da się ująć w żaden algorytm. Człowiek ukazuje swój unikatowy charakter, już choćby poprzez fakt, że posiada niepowtarzalną historię doznań - biografię a życie (nawet w rozumieniu fizyki) jest procesem nieodwracalnym. Chyba już  Heraklit przeczuwał u zarania tę nie-dysponowalność naszego losu. W ludzkim umyśle zdaje się nieustanie bić źródło marzeń, niepokojów, tęsknot, które jak pączkujące kiełki torują sobie drogę ku temu, co przyszłe.

Oczywiście funkcje niższych obszarów ludzkiej natury można przewidzieć i uśrednić, jednakże to, co najbardziej cenne, co miedzy innymi przejawia się w religii i sztuce albo wymyka się programowaniu, albo zostaje stłumione. Można je zagłuszyć, próbować „tworzyć” tzw. „nowego człowieka”, jednak „eksperyment społeczny”, którego ofiarą był słynny Kacper Hauser powinien służyć za przestrogę. Natura ludzka jest oczywiście skończona i ułomna o czym dawno temu pisał Blaise Pascal. Jednak ta skończoność zyskuje swą godność dopiero, gdy człowiek ociera się o nieskończony wymiar Transcendencji.  I w tym tkwi subtelna różnica, której pewien typ racjonalisty nie jest w stanie pojąć.

***

Motywem przewodnim prezentowanych kompozycji wydaje się pustka, jaka się ukazała nam, ludziom współczesnym – pustka po Bogu pustka po człowieku. Artysta wyrażając  swój niepokój, pragnie nam powiedzieć, że mimo funkcjonalności i higieny cywilizacyjne formy naszego istnienia zdają się pozbawione treści - jak puste krosna, na których perfekcyjnie tkamy nicość. Słowo ginie zgiełku, nowoczesne środki komunikacji miast ludzi przybliżać, paradoksalnie ich od siebie oddalają; narzędzia zapisu i transmisji danych, są tak doskonałe, że zbyteczny zdaje się… czytelnik. Ideałem skutecznego sterowania jest taki stan rzeczy, w którym dałoby się  wyeliminować  ryzyko, że coś ułoży się niezgodnie z planem. Bezpieczeństwo a może nawet swoiście pojęta wolność mierzy się więc przez zmniejszenie poczucia niepewności. Ten, kto steruje życiem innych ludzi, chce mieć czyste sumienie. (Może święty spokój?) Ponieważ odpowiedzialność jest ciężarem, chętnie dzieli się nią z innymi, rozpisując ją na społeczne role. Nikt nie chce podpaść przełożonym, każdy chce wrócić do domu na obiad. Nasuwa się pytanie, czy gruncie rzeczy nie byłoby wygodniej, gdyby ci sterowani, poddani kontroli byli po prostu martwi, lub gdyby powiedzmy, żyli tyko w sposób wirtualny? Jaka byłaby różnica, zwłaszcza, że coraz więcej wiedzy o świecie realnym i tak dociera nas za pośrednictwem Internetu. Gdyby tak rozbiegli się gdzieś, np. po innych planetach i mówili do nas tylko z monitorów. (A swoją drogą ciekawe, jak to jest na prawdę z tymi pieniędzmi na wirtualnych kontach. Czy w razie jakiejś globalnej awarii, odtwarzanie „substancji” nie przerodziłoby się w spór „prawie teologiczny”?) 

Na ścianach sali im ks. Świeykowskiego znajdują się obrazy, na których widnieją groteskowe twarze, okaleczone postacie,  zniekształcone „gęby”. O ile rzeźby - konstrukcje przestrzenne charakteryzują się logiczną dyscypliną, o tyle te rysunki są jakby „niedbałe” zarazem noszą  znamiona uporczywości,  chorobliwego nadmiaru. Jeżeli rzeźby Biesa zdają się wyrażać „obłęd racjonalny”, zniewolenie umysłu, ślepy zaułek scjentystycznej utopii, to wizje zawarte w obrazach są jakby rewersem tamtych wyobrażeń i ukazują mroczną stronę duszy - instynkt bez  hamulców, zbudzone upiory. Zdają się żenujące, tragikomiczne, uroczyste jak pijacki bełkot, próbujące uwodzić, robić perskie oko… Niektóre przypominają mroczne twarze postacie powieści Dostojewskiego. Czy rozum śpi mimo „wiecznie włączonego” elektrycznego światła? Czy są to demony, które wkraczają w świat, kiedy nie ma Boga?

                                                                                 Paweł Nowicki

                                                  Wystawę zwiedzać można do 9 05. 2012

                                                                                      

---

[1] W piątek 13 kwietnia 2012 roku w gorlickim „Dworze  Karwacjanów” odbyły się wernisaże dwóch wystaw. W sali im. ks. Bronisława Świeykowskiego będziemy mogli oglądać rzeźby i rysunki Piotra Biesa. Artysta, który  jest  absolwentem Liceum Plastycznego im. A. Kenara w Zakopanem,  uzyskał dyplom na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w katedrze Tkaniny Artystycznej.  Piotr Bies ukończył także  studia podyplomowe na Wydziale Edukacji Artystycznej ASP w Poznaniu. Jest organizatorem kilkudziesięciu wystaw indywidualnych, brał udział w ponad stu wystawach zbiorowych w kraju i za granicą, a także w międzynarodowych plenerach rzeźbiarskich.  Pisze również poezję i sztuki teatralne. Za słuchowisko „Sztuka! Sztuka!” otrzymał II nagrodę w konkursie Polskiego Radia i miesięcznika „Zwierciadło”.

[2] Kryształowy Pałac The Crystal Palace – nieistniejący już  budynek wystawowy wzniesiony w londyńskim Hyde Parku  w roku 1851. Budowla skonstruowana była z metalowych elementów i szkła. Por także -  Roberto Salvadori, Mitologie nowoczesności.

La exposición de pinturas de Eugenio Gerlach en el Museo “Dwory Karwacjanów i Gadyszów ” en Gorlice

-->

Gorlicka wystawa malarstwa Eugeniusza Gerlacha

Otwarta niedawno ^[1] w Dworze Karwacjanów wystawa prac malarskich Eugeniusza Gerlacha ^[2] obejmuje obrazy olejne, ilustrujące najważniejsze dokonania i najbardziej charakterystyczne rysy twórczości tego krakowskiego artysty. Inaugurada recientemente ^[1] en el Museo la exposición de pintura de Eugenio Gerlach^[2], incluye cuadros al óleo que ilustran los logros más importantes y los rasgos más característicos de la obra de este artista de Cracovia.Jak dowiedzieliśmy się podczas wernisażu, nie wszystkie spośród przywiezionych prac znalazły się w ekspozycji, ponieważ z uwagi na jej klarowność należało dokonać pewnych wyborów. Como nos hemos enterado durante la apertura, no todos los trabajos fueron llevados a la exposición, ya que debido a su claridad se ha tenido que hacer algunas selecciónes. Owo nieuniknione ograniczenie podkreśliło jednak tylko siłę wyrazu całości wystawy.Esta limitación es inevitable, sin embargo, sólo hizo hincapié en el poder de la expresión de toda la exposición.Niewątpliwie, dla określenia pełniejszego kontekstu sztuki Gerlacha, wskazywanie genealogii i wpływów nie jest rzeczą najważniejszą. Sin duda, para determinar con más detalle el contexto del arte de Gerlach, señalar que la genealogía y la influencia no es lo más importante.Jednak wśród licznych źródeł inspiracji rozwiniętych w czasie półwiecza działalności artysty, zapewne należałoby wskazać na tradycję koloryzmu, nurt awangardy francuskiej, a także na założenia kierunku znanego jako formizm. Sin embargo, entre las muchas fuentes de inspiración que se desarrollaron durante medio siglo de actividad del artista, es probable qu merece la pena apuntar a la tradición colorista, la tendencia vanguardista francesa y las bases de la corriente conocida como formismo.Jak się wydaje, bezpośredni wpływ osobowości twórczej mistrza - Wacława Taranczewskiego również nie powinien zostać przy tym pominięty. Parece que el impacto directo de la personalidad creativa del maestro - Wacław Taranczewski tampoco debe ser omitido. Obrazy, które można oglądać w gorlickiej galerii przykuwają uwagę wielką konsekwencją realizacji założeń formalnych przy zachowaniu niezależnej, indywidualnej wizji artystycznej, tak, iż zdawać by się mogło, że mamy do czynienia z jednym cyklem prac wyrażających dojrzałą i ostatecznie skrystalizowaną osobowość twórczą. Las pinturas que se pueden ver en la galería de Gorlice atraen la atención por su consecuencia en la rallización de sus suposicines formales, manteniendo una visión artistica independiente e individual, por lo que podría parecer que se trata de un ciclo de obras que expresan una personalidad creativa y madura por su cristaidad.

Artysta operując śmiałym pociągnięciem pędzla, za pomocą siatki ciemnych linii konstruuje geometryczne układy elementów, których pola wypełnia subtelnie rozegrany kolor. El artista manipula las pinceladas audazmente, usando una cuadrícula de líneas oscuras construidas con configuraciones geométricas de elementos, que llena el campo de color sutilmente combinado. Partie chromatyczne są od siebie oddzielone poprzez czarny kontur, co może niekiedy przypominać formy witrażowe. Las partes cromaticas están separados por un contorno negro, que a veces puede parecerse a las vidrieras. Z daleka widzimy jednolite powierzchnie, lecz w barwnych prześwitach tak wiele się dzieje, że zyskują one przez to niezwykłą głębię, niczym światło sączące się przez nieregularne, miejscami grube kawałki szkła. Rozcieńczony kolor osiąga gdzieniegdzie witrażową migotliwość, gdzie indziej zaś plama zachowuje gęstość i substancjalną spoistość. Desde la distancia se ve una superficie uniforme, en los espacios de color hay tantas cosas que se ganan a través de esta increíble profundidad, como una luz que se esta filtrando a través de las piezas irregulares, a veces gruesas de vidrio. El color diluido alcanza el parpadeo de las vidrieras en otras partes la mancha sigue siendo densa y sustancial. Tak, np. w obrazach pt. Żurawie 78 , albo Zdjęcie z krzyża II , gdzie dominują oranże i ochry, zaś pogrubiony czarny kontur przeradza się w rozległą niemal samoistną sylwetę. Zagęszczenia faktur, partie chromatyczne budowane są z wystudiowanych odcieni i misternie położonych plam. Asi es por ejemplo en el caso de los cuadros como Grullas 78, o Descendimiento de Cristo, que están dominados por los naranjas y ocres, y el contorno en negrita se convierte en una silueta ancha casi autonoma. Las densidades de las texturas, las partes cromaticas están construidas con matizes de color, los puntos que yacen puestos de manera muy refinada. Zatem fascynacja kolorem, ustępstwa na rzecz miękkiego połączenia przenikających się barw łączą się malarstwie Gerlacha z postkubistyczną konstrukcją i awangardową dyscypliną. Por lo tanto, la fascinación con el color, las concesiones a los colores suaves de las conexiones que se interpenetran, estan combinados en la pintura de Gerlach con cionstrucción post-cubista y disciplina vanguardista de diseño. Pełna afirmacji świata Martwa natura z kamionkowym świecznikiem jest dynamiczną kompozycją zbudowaną z geometrycznych elementów, w której jednak właściwym środkiem wyrazu jest kolor. Martwa natura z białą draperią zdaje się być wielką syntezą kubizmu i hołdem pamięci wielkiego Cézane'a. Llena de afirmación del mundo Naturaleza muerta con gres vela es una composición dinámica compuesta de elementos geométricos, en la que, sin embargo, un medio apropiado de expresión es el color. Naturaleza muerta con colgadura blanca parece ser una gran síntesis del cubismo, y un homenaje a la memoria del gran Cézanne.

W sztuce Eugeniusza Gerlacha światło, kolor i linia są w pełni autonomiczne, to znaczy nie pozostają na służbie świata „pozamalarskiego”. En el arte de Eugenio Gerlach, la luz, el color y la línea son totalmente autónomas, es decir, no permanecen al servicio del mundo "extrapictoresco".Tylko wewnętrzna dyscyplina i przyjęte założenia konstrukcyjne nadają sens poszczególnym elementom obrazu. Sólo la disciplina interna y los supuestos estructurales dan sentido a los elementos individuales de la imagen. Budowanie przestrzeni, wzajemne usytuowanie przedstawianych przedmiotów dokonują się w sposób całkiem nowoczesny, tj. wyzwolony od dawnych zasad perspektywy. La construcción de un espacio, la posición mutua de los objetos presentados se llevan a cabo de una manera completamente moderna, que es liberado de las viejas reglas de la perspectiva.Choć niekiedy kompozycje te zdają się bliskie abstrakcji, artysta opowiada nam swoim językiem tematy pejzażu, aktu czy martwej natury, tworząc za każdym razem niezwykłą symfonię rytmu i koloru. A pesar de que estas composiciones a veces parecen estar cerca de la abstracción, el artista nos cuenta en su lenguaje los temas de paisaje, naturaleza muerta o un acto, creyendo cada vez la sinfonía única de ritmo y color. Wskażmy choćby na prace, Limba nad Morskim Okiem, Akt z wachlarzem czy Martwa natura z bandżo. Vamos a indicar al menos el trabajo: El cembro en el Ojo del Mar, Acto con un abanico o Naturaleza muerta con un banjo.

Zwrócono uwagę, że w twórczości Gerlacha pobrzmiewa echo tradycji kubizmu. Se observó que en el trabajo de Gerlach se hace eco de la tradición del cubismo. Rozbicie przedmiotu i dominanta geometrycznych kształtów mogłyby skłaniać do takiej opinii. Una destrucción del objeto y la dominación de las las formas geométricas podría dar lugar a tal opinión. Jednak u Gerlacha konstrukcje te zdają się służyć innemu celowi. Sin embargo, en el arte de Eugenio Gerlach estas estructuras parecen responder a un propósito diferente. Jak pamiętamy, Picasso tworzył obrazy, które budował z założeniem, iż nie istnieje uprzywilejowany punkt obserwacji. Recordemos que Picasso creó pinturas, que se basan en el supuesto de que no hay un punto privilegiado de observación. Stworzony w renesansie model perspektywy uległ tutaj daleko posuniętej „dekonstrukcji” i od tej chwili „przedmiot” przedstawiany był, jako „rozwijający się” w procesie dynamicznej pracy oka. El modelo de la perspectiva construido en la epoca del Renacimiento aquí tiene un largo alcance en la "deconstrucción" y desde ese momento el "objeto" era representado como un "desarrollandose" en el proceso de rendimiento dinámico del ojo. Już Cézane odkrył, że nasz faktyczny sposób widzenia nie zgadza się z złożeniami perspektywy zbieżnej. Cézanne ya ha descubierto que nuestra manera actual de ver no está de acuerdo con la perspectiva de los conjuntos convergentes. Błędny okazał się, więc obowiązujący schemat, zgodnie, z którym linie biegnące od obrysu modela do punktu obserwacji, miałyby się przecinać w jednym punkcie. Por eso resultó incorrecto el régimen existente, según el cual las líneas seguidas desde el contorno del modelo hasta el punto de observación, se cortan en un punto. Mamy przecież dwoje oczu. Tenemos dos ojos. Stąd na płótnach Cezane'a obraz jabłka, talerza albo filiżanki zdaje się rozchwiany, w każdym razie „bogatszy” niż wynikałoby to z tradycyjnego geometrycznego odwzorowania. Por lo tanto la imagen de las manzanas, el plato o el vaso sobre el lienzo de Cezane parece ser inestable, en todo caso, "más rica" que lo que haría con una aplicación geométrica tradicional.Jak wiadomo Braque i Picasso poszli tą drogą dalej, wyciągając z dotychczasowych założeń dalsze konsekwencje. Como sabemos, Braque y Picasso siguieron este camino más allá, extendiendo más consecuencias de los supuestos anteriores. Formalnie Panny z Avignon to postacie widziane z różnych kierunków, a domy w pejzażu Braque'a zdaja się falować jak podczas trzęsienia ziemi. Formalmente, las damas de Avignon presentan las estatuas vistas desde diferentes direcciones, y las casas en el paisaje de Braque parecen temblar como durante un terremoto.Należy dodać, że istotnym źródłem inspiracji dla tego nowego sposobu przedstawiania przedmiotu była ówczesna fascynacja artystów odkryciami w dziedzinie geometrii. Cabe señalar que una importante fuente de inspiración para esta nueva forma de presentar el tema era por aquel entonces una fascinación de los artistas por los descubrimientos en el campo de la geometría. Rewizja euklidesowego aksjomatu o prostych równoległych, która zaproponował B. Riemann, otworzyła drogę do spekulacji na temat hipotetycznych „innych wymiarów” i konstrukcyjnego modelowania rzeczywistości z pominięciem tradycyjnego sposobu widzenia świata. Revisión del axioma de Euclides de líneas paralelas, lo que sugerió B. Riemann, abrió la puerta a la especulación sobre las hipotéticas "otras dimensiones" y el modelado estructural de la realidad, sin la forma tradicional de ver el mundo.Jednak artyści awangardy - m. in. Sin embargo, los artistas de vanguardia - entre otros.A. Ozenfant negatywnie odnieśli się do tych postulatów, określonych jako „wspaniała zabawa umysłu ludzkiego, bez żadnych punktów styku ze światem realnym”. A. Ozenfant se refirió negativamente a estas demandas, que se define como "la gran diversión de la mente humana, sin puntos de contacto con el mundo real."Ich reakcja nie była wyrazem oporu wobec nowoczesności, (jako nieuniknionej konsekwencji nadchodzących czasów) lub próbą negacji odkrywczych i nowatorskich środków wyrazu, lecz zrodziła się z obawy o autentyczność doświadczenia tego co widzialne – źródła, z którego winien czerpać każdy prawdziwy artysta. Su reacción no fue una expresión de resistencia a la modernidad, (como las consecuencias inevitables de los próximos días), o intento de negar el descubrimiento y medios innovadores de expresión, sino que nació de la preocupación acerca de la autenticidad de la experiencia de lo que es visible - la fuente de donde se deriva cualquier artista verdadero. Transmitir en el campo del arte ya preparadas las teorías Przenoszenie na teren sztuki gotowych teorii oraz sprowadzenie działań artystycznych do roli jałowych ilustracji ustaleń nauki budziło u tych autorów uzasadnioną niechęć.y reducir el sentido de las obras artisticas al papel de la árida ilustración de los hallazgos de la ciencia, despertaba en estos autores fundamentada aversión.

Darując sobie w tej chwili dalsze rozwinięcie powyższej dygresji, przyjmijmy że pewne powierzchowne - „morfologiczne” podobieństwo między zgeometryzowanymi formami, które pojawiają się na obrazach Eugeniusza Gerlacha a tradycją kubizmu, jest chyba niezbyt istotne dla interpretacji malarstwa omawianego autora. Dejando en este momento un mayor desarrollo de esta digresión, vamos a suponer que algunas superficiales - "morfológicas" similitudes entre las formas geometrizadas que aparecen en las pinturas de Eugenio Gerlach y las tradiciones del cubismo, probablemente no son muy importantes para la interpretación de esta obra del autor. Oryginalna synteza wielu artystycznych wątków, z jaką mamy do czynienia w twórczości Gerlacha zdaje się bliżej założeń twórców awangardy a na gruncie polskim chyba lepiej byłoby ją odnieść do dzieł Leona Chwistka i tzw. La síntesis original de muchos temas artísticos con los que tratamos en las obras de Gerlach parece estar más cerca de los artistas de vanguardia en suelo polaco a no ser que se refiera a las obras de León Chwistek y asi llamado formiFormismo. W omawianych pracach nie przejawia się bowiem Picassowski niepokój poznawczy, nacechowany (w istocie) augustiańskim pesymizmem i lękiem, który można by wywieść gdzieś z ostrych rysów twarzy postaci El Greca.En estas obras no aparece tipica para Picasso la inquietud cognitiva, que se caracteriza (de hecho), del pesimismo agustiniano y la ansiedad, cuya procedencia puede ser deducida de fuertes rasgos faciales de las figuras de El Greco. Oto przed nami racjonalne studium, z którego wyłania się harmonijna wizja świata - niefrasobliwa, pełna sił witalnych, w której zdaje się obecny ślad rodzimych inspiracji - coś z zakopiańskiego malarstwa na szkle, z drzeworytów Skoczylasa. Aquí tenemos ante nosotros el estudio racional, de la que emerge una visión armónica del mundo - alegre, llena de vitalidad, que parece presentar trazas de inspiración nativa - cualquier cosa, desde la pintura sobre vidrio de Zakopane, con Skoczylas xilografías.

Można mieć nadzieję, że gorlicka wystawa znajdzie spore zainteresowanie pośród zwiedzających, ponieważ jej oglądanie zdaje się znaczącym przeżyciem estetycznym oraz niezwykłą przygodą intelektualną. Se espera que la exposición de Gorlice tendrá un gran interés entre los visitantes, ya que parece estar viendo una importante experiencia estética y una increible aventura intelectual. Ekspozycja czynna jest do 1. La exposición está abierta a la primera lutego 2012. Febrero de 2012.

Paweł Nowicki Paweł Nowicki

Más imagenes pueden encontrar alli  http://www.gerlach-art.com

Tekst opublikowany za zgodą Muzeum "Dwory Karwacjanów i Gładyszów" w Gorlicach. El texto publicado con el consentimiento del Museo "Dwory Karwacjanów Gładyszów" en Gorlice.

---

^[1] Wernisaż wystawy odbył się 13. ^[1] La exposición tuvo lugar el 13 de stycznia 2012 w sali im. Enero de 2012 en la sala ks. Bronisława Świeykowskiego w Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów Gorlicach.Bronisław Świeykowski del Museo “Dwory Karwacjanów i Gładyszów” en Gorlice.

^{[2] [2]} Eugeniusz Gerlach, ur. Eugenio Gerlach, nacido w 1941 w Bieniawie koło Tarnopola (na Kresach Wschodnich) ukończył Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. en 1941 en Bieniawa cerca de Tarnopol (en las tierras fronterizas del este) se graduó en la Escuela Estatal de Bellas Artes de Wroclaw. W roku 1966 uzyskał dyplom na Wydziale Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowniach profesorów Wacława Taranczewskiego i Mieczysława Wejmana. En 1966 se graduó en la Facultad de Pintura y Gráfica Academia de Bellas Artes en Cracovia en los estudios de los profesores Wacław Taranczewski y Mieczysław Wejman. Uprawia malarstwo sztalugowe, grafikę i rysunek. Él practica la pintura, la gráfica y el dibujo. Eugeniusz Gerlach jest autorem przeszło 50 wystaw indywidualnych a także ma na swoim koncie około 70 wystaw zbiorowych. Eugeniusz Gerlach es el autor de más de 50 exposiciones individuales y ha ganado cerca de 70 exposiciones. Jest także laureatem wielu znaczących nagród i wyróżnień.También ganó importantes premios y distinciones. Obecnie mieszka w Krakowie . Ahora vive en Cracovia.